Những năm gần đây, việc mua hàng qua livestream không còn là điều xa lạ. Từ thời trang, mỹ phẩm, đồ gia dụng cho đến thực phẩm, mọi sản phẩm đều có thể được bán trực tiếp qua màn hình điện thoại, nơi người bán và người mua tương tác theo thời gian thực. Điều này không chỉ thay đổi thói quen tiêu dùng, mà còn tạo ra một thị trường hoàn toàn mới – thị trường nơi nội dung, tốc độ và cảm xúc quyết định giá trị sản phẩm.

Sự bùng nổ của các nền tảng như TikTok, Facebook, Shopee Live… đã khiến livestream trở thành hình thức kinh doanh quan trọng, thu hút từ các doanh nghiệp lớn đến các cá nhân khởi nghiệp nhỏ. Người tiêu dùng không chỉ “mua sản phẩm” mà còn “mua trải nghiệm”, “mua cảm xúc”, “mua sự tin tưởng” đến từ người bán. Chính vì thế, livestream đã vượt qua ranh giới của một công cụ bán hàng đơn thuần để trở thành một hành vi tiêu dùng mới, một xu hướng định hình lại thị trường.

Livestream – sự kết hợp giữa thương mại và giải trí

Nếu thương mại điện tử truyền thống dựa trên tìm kiếm và xem thông tin, thì livestream lại dựa trên sự hấp dẫn của nội dung. Người xem không chỉ vào livestream để mua hàng; họ còn xem vì sự vui vẻ, sự tò mò, vì câu chuyện mà streamer kể hoặc vì không khí sôi động của buổi bán hàng. Điều này tạo ra khái niệm “shoppertainment” – mua sắm kết hợp giải trí.

Tính giải trí làm giảm rào cản mua hàng. Khi khách cảm thấy thoải mái, được người bán tư vấn trực tiếp, được chứng kiến sản phẩm thật, khả năng ra quyết định sẽ nhanh hơn nhiều. Livestream vì thế trở thành công cụ thuyết phục mạnh hơn bất kỳ hình thức quảng cáo nào: người mua tin vào “người thật – việc thật”, tin vào tương tác trực tiếp.

Sự thay đổi trong tâm lý tiêu dùng

Cách người Việt Nam mua hàng đang thay đổi rõ rệt. Trước đây, mua sắm online chủ yếu xoay quanh việc đọc review, so sánh giá và xem ảnh sản phẩm. Nhưng sự xuất hiện của livestream giúp khách hàng có cảm giác “mua tại cửa hàng” ngay tại nhà: được xem thử, được giải thích, được hỏi đáp mọi điều thắc mắc.

Điều này tạo ra cảm giác an tâm – yếu tố quan trọng nhất trong thương mại điện tử. Người tiêu dùng cảm thấy gần gũi hơn với người bán, giống như đang nói chuyện với một nhân viên tư vấn quen thuộc chứ không phải với một thương hiệu xa lạ. Nhờ vậy, mức độ tin tưởng tăng lên, kéo theo tỷ lệ mua hàng cũng cao hơn.

Livestream cũng đáp ứng tính cấp tốc trong tiêu dùng hiện đại. Khi người bán nói “giảm giá trong 10 phút”, “chốt đơn ngay mới được freeship”, khách hàng bị cuốn vào cảm giác khẩn cấp và dễ mua hàng theo cảm xúc – điều mà các sàn thương mại truyền thống không thể tạo ra mạnh như vậy.

Cơ hội lớn cho doanh nghiệp – đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ

Livestream có thể mở cánh cửa cơ hội cho những người không có nhiều vốn. Với một chiếc điện thoại và không gian nhỏ, bất cứ ai cũng có thể trở thành nhà bán lẻ online. Điều này giúp tạo ra làn sóng khởi nghiệp mới, nơi người trẻ và người bán nhỏ lẻ có thể cạnh tranh công bằng với các thương hiệu lớn.

Doanh nghiệp lớn cũng không đứng ngoài cuộc. Họ đầu tư bài bản hơn: studio chuyên nghiệp, trang thiết bị hiện đại, đội ngũ KOLs và MC livestream. Điều này cho thấy livestream không còn là trào lưu, mà là một kênh kinh doanh nghiêm túc, mang lại doanh thu khổng lồ và bền vững.

Quan trọng hơn, livestream giúp doanh nghiệp hiểu khách hàng hơn. Họ nghe được phản hồi trực tiếp, quan sát hành vi, biết được thắc mắc và mong muốn thực sự. Đây là nguồn dữ liệu cực kỳ quý giá để điều chỉnh sản phẩm và chiến lược.

Nhưng liệu có phải ai cũng thành công?

Giống như bất kỳ mô hình nào khác, livestream mang đến cơ hội, nhưng đi cùng đó là thách thức. Đằng sau những buổi bán hàng nghìn đơn mỗi tối là hàng loạt streamer vật lộn với việc xây dựng nội dung, cạnh tranh giá, xử lý hàng trả lại, đối mặt với những bình luận tiêu cực hoặc các lỗi kỹ thuật bất ngờ.

Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần cầm điện thoại lên là có thể bán hàng, nhưng thực tế livestream là một nghề: cần kỹ năng nói chuyện, cần sự kiên trì, cần sự hiểu biết sản phẩm và đặc biệt là phải rất sáng tạo. Không phải ai cũng có cá tính đủ hấp dẫn để giữ chân người xem. Không phải sản phẩm nào cũng phù hợp để bán qua livestream. Và không phải mô hình nào cũng bền vững nếu chỉ dựa vào giá rẻ hoặc giảm sốc.

Livestream bán hàng cũng khiến thị trường trở nên cạnh tranh khốc liệt. Số lượng người bán tăng nhanh hơn số lượng người mua. Những người không có chiến lược dài hạn dễ bị “mất sóng”, không được thuật toán ưu tiên hoặc rơi vào cuộc đua giá khiến lợi nhuận cạn kiệt.

Tương lai của mua hàng qua livestream

Livestream không còn là “hiện tượng” mà đang trở thành “hạ tầng thương mại mới”. Các nền tảng đều đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống livestream, từ công cụ hỗ trợ người bán, dữ liệu gợi ý sản phẩm cho đến hệ thống thanh toán, kho vận và chính sách hỗ trợ.

Sự kết hợp giữa “con người – nội dung – công nghệ” tạo ra một mô hình thương mại độc đáo: không chỉ là xu hướng nhất thời mà là tương lai của ngành bán lẻ. Khi người tiêu dùng đã quen với việc xem livestream mỗi tối, đã quen với việc hỏi trực tiếp và mua ngay, thói quen này sẽ tiếp tục định hình thị trường trong nhiều năm tới.

Doanh nghiệp và cá nhân nào nắm bắt cơ hội sớm sẽ có lợi thế lớn. Những ai nghĩ rằng livestream chỉ là “phong trào nhất thời” sẽ sớm bị bỏ lại phía sau.

Kết luận

Mua hàng qua livestream đang trở thành thói quen mới của người tiêu dùng Việt Nam. Nó tạo ra cơ hội lớn cho cả người bán và người mua, tạo ra một mô hình kinh doanh năng động và tương tác. Nhưng cơ hội luôn đi cùng thách thức: không phải ai cũng dễ dàng thành công, và chỉ những ai biết đầu tư vào nội dung, hiểu rõ thị trường và xây dựng thương hiệu cá nhân mới trụ vững lâu dài.

Thói quen mới này không chỉ thay đổi cách người Việt mua sắm, mà còn định hình lại toàn bộ thị trường bán lẻ – từ mô hình kinh doanh, cách vận hành, đến chiến lược thương hiệu. Mua hàng qua livestream không chỉ là xu hướng: nó đang trở thành một phần tất yếu của nền kinh tế số.